Raymond Queneau, Zazi w metrze

Zazi nam ucieka

Izabela Kosmala/Świerczyńska, Projekt rozwód

„Projekt rozwód” przeczołguje. Zarówno czytelnika, jak i autorkę

Krystian Nowak, Kebabistan. Rzecz o polskim daniu narodowym

Najpierw jest stacja centralna, ta ohydna jeszcze sprzed czasów remontu, ta co kapała i cała była w starym tłuszczu

Alice Lugen, Tragedia na Przełęczy Diatłowa. Historia bez końca

Coś niesamowitego mnie ominęło: mam tylko jedną książkę a internet huczy, bębni i szaleje

Michał Jędryka, Ołowiane dzieci

Jedno nie zmienia się przez lata: władza nie lubi testów

Maria Iwaszkiewicz, Portrety

Nie wiem czy kiedykolwiek użyłem określenia uroczy, jeśli chodzi o jakąś książkę

Patti Smith, Rok małpy

Kluczem do „Roku małpy” jest Alicja, która trafiła do Krainy Czarów.

Jerzy Pilch, Trzeci dziennik

Inne są dzienniki tych, co umarli od dzienników tych żywych. Tamte są już książkami zamkniętymi bez szczęśliwego zakończenia, w tych drugich jest jeszcze nadzieja, że akurat wydarzy się coś, co autorowi przysporzy nieśmiertelności. Dlaczego właściwie jemu?

Miljenko Jergović, Sarajewskie Marlboro

„W świecie, takim, jaki jest, istnieje jedna podstawowa zasada, ta, którą Zuko Džumhur wypowiedział z myślą o Bośni, a która sprowadza się do tego, że zawsze musisz mieć dwie spakowane torby. Musi się w nich zmieścić cały twój majątek i wszystkie wspomnienia.”

Grzegorz Gauden, Lwów – kres iluzji. Opowieść o pogromie listopadowym 1918

Co zostanie z rozważań Dmowskiego, Wasiutyńskiego, Kolbego, z odezw oeneru, jeśli nie ma Żydów. Nędzne popłuczyny, by nie rzec pomyje. O czym tu rozmawiać?

Łukasz Najder, Moja osoba. Eseje i przygody

Jest więc dla mnie Najder miejscowym arbiter elegantiarum, bardziej nawet niż Telimena z egzaminu dla ósmoklasistów

Jan Grabowski, Na posterunku

Kiedy kilka lat temu władze po raz pierwszy rozpętały nagonkę na uchodźców, raz na zawsze wyleczyłem się z myślenia o wielkim wojennym ratowaniu przez Polaków.

Max Blecher, Rozświetlona jama. Dziennik sanatoryjny

Wyobrażam sobie kieszonkowe wydanie do podczytywania, „Dziennik” Maxa Blechera zamiast „Traktatu o prawdziwym nabożeństwie” Ludwika de Montforta.

Mihail Sebastian, Od dwóch tysięcy lat

Jakim sposobem nazwisko Mihaila Sebastiana nic mi nie mówiło?

Radka Denemarková, Wady snu

Literatura – powiedzmy szczerze – przegrywa nie tylko w Czyśćcu, ale również w życiu.

Jaroslav Rudiš, Czeski Raj

Ten kres czasów, czasy ostateczne są jak z piosenki Miłosza: mijają pory roku, a nie widać zmian.

Martin Šmaus, Dziewczynko, roznieć ogieniek

Najmniejsza opowieść jest opowieścią miłosną

Dorota Karaś, Marek Sterlingow, Walentynowicz. Anna szuka raju

Patrzymy na Annę Walentynowicz nie jako na bohaterkę narodową, ale jako na kobietę w świecie zdominowanym przez mężczyzn, w świecie, gdzie kobiety są wykorzystywane i upokarzane a ich rola umniejszana.

Anna Marchewka, Ślady nieobecności. Poszukiwanie Ireny Szelburg

„Biografia obiektywna nie jest możliwa. Możliwe jest tylko zbieranie i zderzanie wersji zdarzeń”

Karolina Prewęcka, Mela Muter. Gorączka życia

Dlaczego przychodzi nam na myśl Boznańska, a zapomnieliśmy Melę Muter? Dlaczego obchodzi nas Józef Brandt, a nie – o niebo lepszy – Mojżesz Kisling?

Małgorzata Sidz, Kocie chrzciny

Finowie – to dla mnie prawdziwa sensacja – upajają się tangiem

Paul Kenyone, Ziemia dyktatorów

walka o wolność nie jest żadną gwarancją tego, że ów walczący w krótkim czasie nie stanie się owej wolności przeciwnikiem

Jakub Beczek, Teraz oto jestem. Edward Stachura we wspomnieniach

Jak wygląda się w oczach innych czterdzieści lat po śmierci: eksperyment z zapamiętywania.

Péter Nádas, Biblia i inne historie

Ale czy nie nauczyliśmy się – w tych dziwnych czasach – że w naszych domach, ba w naszym państwie, duszna atmosfera to nic takiego?

Charlotte Beradt, The Third Reich of Dreams

Co widzisz na obrazku z Polski w kwietniu 2020 roku?

Mario Praz, Wspaniałości Rzymu

– Dlaczego nigdy więcej nie napisałeś książki?
– Szukałem wielkiego piękna, ale go nie znalazłem.

Marek Bieńczyk, Katastrofy i wypadki w czasach romantyków

Kres czasów dodaje nam otuchy

Józef Majewski, Kanony śmierci

„obecność niewidzialnego można wywołać zjawiskiem fizycznym – dźwiękiem muzyki”

Nienke Denekamp, René van Blerk, The Vincent van Gogh Atlas

Trochę jak Czarny Roman, który krążył po Chmielnej i Nowym Świecie, opowiadając o apokalipsie

Alex Kerr, Japonia utracona

„W Izumo, najstarszym chramie sinto, przedmiot kultu przebywał w ukryciu tak długi, aż zapomniano, co to było”.

Grzegorz Piątek, Najlepsze miasto świata

Na pewno jest więc jakiś powód dla którego jednak nie zaorali

Hanna Bieniaszkiewicz, Architektura secesyjna w Lublinie

z książki o architekturze przeziera ta melancholia prowincji-nocy, gdzieś na uboczu wielkiej mapy Imperium

Stephen Ellcock, All Good Things

Dopiero teraz dostrzegam, że obrazy – nawet najpiękniejsze, choć koją doskonale – nie zastąpią ludzi, czułości wobec nich.

Ernst Ludwig Kirchner, The Artist as Photographer

W końcu ów Francuz i Kirchner – zdarzyło się – byli tą samą osobą.

Katalog zabytków sztuki w Polsce, Powiat Radzyński

trudno wyzwolić się spod wzroku żydowskiego starca

Ian Bostridge, Podróż Zimowa Schuberta. Anatomia obsesji

Nie udało im się spojrzeć w obiektyw pierwszych aparatów, nieśmiertelność zapewnić im miał sprawny portrecista.

Rainer Maria Rilke, Listy do Merliny i jej syna Balthusa

Życzę Ci niedzieli, która Cię pokocha

Jarosław Marek Rymkiewicz, Zachód słońca w Milanówku / Koniec lata w zdziczałym ogrodzie

Wszyscy umrzemy, wszyscy umrzemy, ludzie i zwierzęta – chciałbym dopisać – poeta pamięta.

Mirosław Tryczyk, Drzazga. Kłamstwa silniejsze niż śmierć

studiując dziedzictwo myśli narodowej

Sylvia Plath, Dzienniki 1950-1962

intelektualnie żyłem tej zimy jak warzywo

Julia Boyd, Wakacje w Trzeciej Rzeszy

Złotą jesienią 1927 roku w Heidelbergu Jarosław ulega zachwytowi niemiecką poezją (uwielbia wówczas Stefana George’a), niemieckim średniowieczem (miasto nad Neckarem leży w kotlinie, wyobraźcie sobie ten poetycki krajobraz) oraz – może to jest zresztą kluczowe – niemieckim ciałem.

Robert Musil, Niepokoje wychowanka Törlessa

Przychodził zresztą tam jeden profesor, powstaniec, który w ogóle sugerował zbiorową tomografię, która pozwoliłaby dostrzec odpowiedni przerost płata czołowego.

Hiromi Kawakami, Niedźwiedzi bóg

Rzecz, wydawać by się mogło, przyziemna: zimą nie ma śniegu.

Adam Robiński, Kiczery

Ciężko mi się lezie przez te góry

Michael Crummey, Twarde światło

Ten tekst jest surowy, ale tak silny, że w ustach czuć smak solonej ryby a zimny wilgotny wiatr bije mnie w twarz.

Karolina Kuszyk, Poniemieckie

rządy ostatnich lat tak pomieszały nam w głowach, że chcemy generalizować, ustalać jasne prawa i reguły historii. Wszyscy Niemcy są winni, wszyscy Polacy – niewinni.